
Tranen, clowns en een nacht in de bunker
Publicatiedatum - 01/04/2025In maart dompelde een groep van bijna 30 reizigers van ICEJ-vestigingen in Duitsland, Oostenrijk, Nederland en Zwitserland zich negen dagen lang onder in het alledaagse leven in Israël. Ze maakten veel ontmoetingen mee die harten raakten en heelden. Hier is een kijkje in hun reisdagboek.
Tranen in het vliegtuig
We gingen aan boord van El Al vlucht LY358 van Frankfurt naar Tel Aviv. Martine, een oudere Franse Joodse vrouw, is ook aan boord. Als ze hoort over de ICEJ solidariteitsgroep, kan ze het nauwelijks geloven. Christenen die naar Israël reizen om hun steun te betuigen? Op dit moment?
We laten de sceptische oudere foto’s zien van eerdere pro-Israël wakes in Duitsland. Terwijl ze naar foto’s uit Stuttgart kijkt – zo’n 2.000 christenen met Israëlische vlaggen bidden in het openbaar voor de Joodse staat – begint ze te huilen. Het is alsof er een laag ijs is gebroken die haar hart gevangen hield.
“We voelen ons zo alleen,” verontschuldigt de oudere Joodse vrouw zich voor haar emoties. “Ik wist niet dat er christenen zijn die voor ons, voor Joden, de straat op gaan!”
Martine heeft een Duitse geboortenaam. Maar ze wilde nooit iets met Duitsers te maken hebben.
“Mijn vader is vermoord in de Holocaust,” legt de Française uit. “Dank u, dank u, dank u voor alles wat u voor ons doet,” zegt ze tegen haar nieuwe ICEJ-vrienden.
Ontsnappen uit Frankrijk
De seniore onthulde vervolgens haar huidige zorgen. “Frankrijk is verloren,” oordeelde de Franse vrouw. “Islamitische haat staat niet langer toe dat Joden leven, en onze regering doet er niets aan.”
Haar vier volwassen kinderen zijn al geëmigreerd, waarvan drie naar Israël. Zelf wilde ze eigenlijk niet weg uit Frankrijk.
“Ik ben te oud om opnieuw te beginnen. [Maar alle Joden die ik ken gaan Frankrijk verlaten!”, deelde ze schuchter, eraan toevoegend dat ze nu de sprong waagt en volgend jaar Aliyah maakt.

Haifa Home, strand en Torah
De eerste tourdag begon met een bezoek aan het Haifa Home voor overlevenden van de Holocaust, daarna zonnen op het strand en ‘s avonds een bezoek aan een orthodoxe synagoge. Rabbijn Ben Zion had ons uitgenodigd om het Boek Esther te lezen. Taart en drankjes stonden op tafel. We zouden het begin van het Bijbelse festival van Purim vieren, de herdenking van de overwinning op Haman, die het Joodse volk probeerde te vernietigen. De kinderen van de rabbijn stormden de synagoge uit in kleurrijke kostuums. De rabbijn was ook verkleed en droeg een paarse clownspruik.
Plein van de gijzelaars
Daarna volgde een solidariteitsbezoek aan het “Gijzelaarsplein” in Tel Aviv, waar vrienden en familieleden samenkomen om te pleiten voor de Israëli’s die in Gaza zijn ontvoerd. We zien een Batman-trui op peutergrootte ter nagedachtenis aan de twee jongetjes van de familie Bibas die door Hamas werden vermoord, Ariel (4) en baby Kfir, en hun moeder Shiri, die ook werd vermoord. De replica van een terreurtunnel laat zien hoe de overgebleven gijzelaars nu al bijna anderhalf jaar moeten leven. Het was erg emotioneel voor ons.

Troost voor Yarden Bibas
We ontmoetten ook Dana, de zus van Shiri Bibas, om haar een troostboek te overhandigen dat was gemaakt van condoleanceberichten die vrienden van Israël ons stuurden voor Yarden Bibas, Shiri’s overlevende echtgenoot en vader van de vermoorde kinderen. Hij was de enige van de familie die na 484 dagen levend werd vrijgelaten uit de Gazastrook. Dana nam het boek namens Yarden in ontvangst en ontving zelf ook een exemplaar. De terroristen vermoordden haar zus, haar neefjes en haar ouders.
Gered door een prostituee
“Een hoer smokkelde mijn schoonvader de grens over naar Zwitserland,” zei Jana Marcus-Natanov terwijl ze ons rondleidde door het Yad Vashem Holocaust monument. Ze vertelde hoe een hele groep prostituees Joden had gered tijdens het nazi-tijdperk. Herdenken is een van de belangrijkste taken van het Yad Vashem monument – niet alleen de herinnering aan de zes miljoen vermoorde Joden, maar ook aan de moedige redders. Zij worden beschouwd als “Rechtvaardigen onder de Volkeren”. Ook de prostituees verdienen deze eretitel, hoewel geen van deze vrouwen ooit is komen opdagen bij Yad Vashem om de onderscheiding in ontvangst te nemen.
“We kennen hun namen niet. Maar we herinneren ze in onze familie,” verzekerde Jana ons met grote dankbaarheid.

Bierpul met vlag
Toen we de Mahane Yehuda open markt in Jeruzalem bezochten, greep iemand met een volle bierpul een Duits-Israëlische vlag van onze tourgroep en danste ermee door de straat. Purim in Jeruzalem! De vlag ging door vele handen. De Israëli’s waren dolblij met de buitenlandse bezoekers. Mobiele telefoons werden tevoorschijn gehaald, souvenirfoto’s werden gemaakt. De Heilige Stad pulseerde met levensvreugde, overal klonken bassen, mensen in kleurrijke kostuums bevolkten de straten.
“Of het nu Haman, Hitler of Hamas is – onze vijanden verdwijnen. Wij blijven!”, jubelden de feestvierders.
Gods aanwezigheid
Het zou een plaats van wanhoop moeten zijn – vanuit menselijk perspectief. Maar tijdens onze rondleiding door het ALEH dagopvangcentrum voor kinderen met een handicap in Bnei Brak, troffen we oprechte vreugde aan. Zo’n 300 kinderen worden hier behandeld, velen met ernstige lichamelijke en geestelijke handicaps. Ongeveer 20 procent van deze kinderen was ooit helemaal gezond totdat op een dag een zwemongeluk, ziekte of ander ongeluk de familie overviel en hun perfecte wereld vernietigde.
We verbaasden ons over het geluk op de gezichten van veel van de kinderen en op de gezichten van hun verzorgers. Er gaat een diepe liefde uit van deze mensen voor deze kinderen met speciale behoeften. Je hoeft niet bijzonder gevoelig te zijn om Gods aanwezigheid op deze plek te voelen. De Duitse afdeling van de ICEJ was onlangs in staat om een dringend benodigde ambulance te financieren, zodat ALEH hun kinderen veilig naar het ziekenhuis en andere noodzakelijke plaatsen kan vervoeren.
De wonden van Be’eri
Vervolgens leidden Yarden en Niv ons door de zwaar getroffen gemeenschap van Kibboets Be’eri. Zij zijn hier opgegroeid. In het ooit idyllische dorpje gingen Hamas-terroristen uit de Gazastrook twee jaar geleden op 7 oktober ongehinderd tekeer – ook al stonden de inwoners van Be’eri bekend als vredesactivisten en probeerden ze vriendschap te sluiten met hun Arabische buren in de Gazastrook. De terroristen spaarden geen enkele inwoner die in hun handen viel. Zelfs kinderen werden op brute wijze afgeslacht.
We zagen de overblijfselen van de verwoeste huizen. Yarden en Niv verzekerden ons dat Be’eri weer een plek van leven zal worden, waar het gelach van kinderen weer te horen zal zijn. Een van de belangrijkste wederopbouwprojecten is een revalidatie- en traumacentrum. De Duitse afdeling van de ICEJ financiert dit belangrijke project.
Oogsttijd
In Israël is altijd wel wat fruit of groente rijp om geplukt te worden. Op deze dag was het tijd om paprika’s te oogsten. We brachten een halve dag door in een kas, waar we samen met lokale vrijwilligers kratten rode paprika’s plukten.



Kruiden en bunkers
Zo ruikt Israël! Op het terrein van de natuurlijke cosmeticafabrikant ARUGOT groeiden allerlei lokale kruiden toen we werden ontvangen in de religieuze moshav van Shuva. Hier worden crèmes en cosmetica zonder chemische toevoegingen geproduceerd. Het kleine bedrijf is opgericht door de familie Lachman. Deze Torah-gelovige Joden wonen in de directe omgeving van de Gazastrook. Op 7 oktober ontsnapte het vrome stadje op miraculeuze wijze aan de terreuraanval van Hamas.

Dankzij twee kleine schuilkelders, gefinancierd door donateurs van ICEJ, kan de productie nu doorgaan ondanks de oorlog en het voortdurende raketvuur.
Raketvuur
De laatste nacht van onze rondreis eindigde abrupt. Om 03:59 uur was er een raketalarm. In Jeruzalem, Tel Aviv en vele andere plaatsen haastten mensen zich in pyjama naar de schuilkelders. In de schuilkelder van het hotel opende onze reisleider Stephan Lehnert de Bijbel. We baden Psalm 91 voor Israël. Onze Oostenrijkse reisdeelneemster Hildegard Müller zong een loflied. We zongen samen en voelden een diep gevoel van vrede. Deze nacht waren het de Houthi’s uit Jemen die opnieuw raketten op Israël afvuurden.
Het volgende raketalarm kwam ‘s middags, terwijl we op het vliegveld wachtten op onze terugvlucht. Tel Aviv was opnieuw het doelwit. Maar het vliegveld lag buiten de gevarenzone, dus de sirenes waren stil en het gewone leven ging door. Alle passagiers merkten niets van de aanval op Israël die net had plaatsgevonden. Deze keer kwamen er verschillende raketten uit de Gazastrook. Als je goed oplette, kon je in de verte detonaties horen toen Israëls Iron Dome luchtverdedigingssysteem de raketten uit de lucht sloeg. Het hoogste alarmniveau voor de Israëlische luchtverdediging was weer van kracht sinds dagen, en het staakt-het-vuren in de Gazastrook was net afgelopen.
“Het is hier heel anders dan wat je in de media leest,” zei een deelnemer aan de rondleiding tot ieders instemming.
Tegen de tijd van de laatste briefing was het duidelijk geworden dat niemand in de tourgroep spijt had van het bezoek aan Israël, zelfs niet in oorlogstijd. Sterker nog, ze wisten dat veel harten geraakt waren – inclusief dat van henzelf.
Geschreven door Karin Lorenz