Hebben de protesten tegen juridische veranderingen in Israël een grens overschreden?
Publicatiedatum - 10/03/2023Het verhitte geschil in Israël over juridische hervormingen bereikte deze week een hoogtepunt toen een groep IAF-piloten aankondigde dat ze zouden weigeren te komen opdagen voor reservedienst. Al snel werden ze gesteund door elke voormalige Israëlische luchtmachtchef die vandaag de dag nog in leven is. Gezien het belang van het Israëlische leger en vooral van de luchtmacht voor de verdediging van Israël, zouden dergelijke protesten de capaciteiten van de IDF ernstig kunnen belemmeren op het moment dat Iran op het punt staat de nucleaire drempel te overschrijden.
Zoals ik al suggereerde toen de nieuwe regering afgelopen december aan de macht kwam en justitiële hervorming tot topprioriteit maakte, heeft deze bittere strijd iedereen snel doen verlangen naar de ‘goede oude tijd’ van politieke impasse en besluiteloze verkiezingen. En nu dreigt het zelfs de viering van het 75-jarig jubileum van Israël te ruïneren.
Het turbulente geschil draait om het gevoel van rechts dat de zelfbenoemde liberale rechterlijke macht van Israël al drie decennia te ver gaat in het zich toe-eigenen van de macht over de gekozen Knesset en de regering, en het gevoel van links dat het regeringspakket van gerechtelijke hervormingen dat nu met spoed in wetgeving wordt omgezet, een te grote reikwijdte in de andere richting.
Het debat heeft een extra emotioneel tintje vanwege het feit dat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die eerder tegen veel van deze voorgestelde hervormingen was, zich haast om ze goed te keuren, waardoor zelfs sommigen van rechts het ongemakkelijke gevoel krijgen dat het zou kunnen zijn om hem te helpen winst te maken, een persoonlijk voordeel in zijn lopende corruptieprocessen.
Ongetwijfeld spelen beide partijen op dit moment een spel om te zien wie het sterkste is. Ook al is er geen urgentie, de coalitie van Netanyahu probeert de rekeningen naar een definitieve lezing en stemming te duwen voordat de Knesset begin april zijn Pesach-pauze houdt.
Links heeft op haar beurt hun verzet tegen een brand met vijf alarmen geëscaleerd en benadrukt dat dit een poging tot “staatsgreep” en “dictatuur” is die de Israëlische democratie vernietigt. Elitepiloten en inlichtingenofficieren weigeren naar binnen te gaan voor reservetraining, terwijl Netanyahu zelfs moeite had iemand te vinden om hem naar Italië te vliegen voor een officieel bezoek. Het ergste van alles is dat sommige stemmen de Joden in de diaspora zelfs oproepen om Israël te verloochenen en te desinvesteren. Dit heeft geleid tot beschuldigingen van rechts dat ‘onpatriottisch’ links zich schuldig maakt aan ‘opruiing’ en ‘verraad’.
Om een regel uit Shakespeare’s Hamlet te lenen: “Ik denk dat ze allemaal te veel protesteren!”
DE GROTE meerderheid van de Israëli’s is het erover eens dat enige mate van justitiële hervormingen nodig zijn, maar dat deze evenwichtig moeten zijn en tot stand moeten komen via brede consensus. President Isaac Herzog heeft een weg naar een compromis aangeboden, en onder zijn gezag vinden stille onderhandelingen plaats, maar ze worden zorgvuldig ingepakt en het is niet eens duidelijk wie aan deze gesprekken deelneemt. De meesten blijven optimistisch dat er uiteindelijk een middenweg zal worden gevonden, hoewel het gekibbel elke dag erger lijkt te worden.
Het geschil escaleerde snel toen het Hooggerechtshof in januari oordeelde dat Netanyahu een “uiterst onredelijke” beslissing had genomen om Aryeh Deri tot kabinetsminister te benoemen in het licht van zijn recente pleidooi voor belastingontduiking. De niet-gekozen rechtbank die de gekozen premier vertelde wie in zijn kabinet mag zitten, was de laatste druppel voor de nieuwe regering, en ze versnelden het tijdschema voor het goedkeuren van hun agenda voor justitiële hervorming.
Ironisch genoeg stond Aryeh Deri centraal in een soortgelijke uitspraak in 1993, toen hij een belangrijk lid was van de coalitie van premier Yitzhak Rabin. Rabin worstelde om zijn regering bij elkaar te houden om het prille vredesproces in Oslo op het goede spoor te houden, en hij dreigde Deri’s partij Shas te verliezen omdat hij op het punt stond te worden aangeklaagd wegens omkoping en openbare fraude. Dus besloot Rabin te wachten tot Deri formeel was aangeklaagd voordat hij hem zou ontslaan.
Een petitie van een burger die bij het Hooggerechtshof werd ingediend, opende echter de deur voor rechter Aharon Barak – de voorvechter van gerechtelijke hyperactivisme – om te beslissen dat Rabin “onredelijk” was in zijn beslissing en dat hij Deri onmiddellijk moest ontslaan. Dit was een belangrijke eerste stap in de inspanningen van de gerechtelijke macht om voor zichzelf de autoriteit uit te vinden om Knesset-wetten en regeringsbesluiten terzijde te schuiven.
Deze machtsbeweging door de liberale elite wordt nu beantwoord door reactionaire elementen van rechts die meer conservatieve rechters willen benoemen en het vermogen van de rechtbanken om wetten nietig te verklaren en kabinetsbesluiten te vetoën ernstig willen beperken. Dit heeft geleid tot protesten tegen de gerechtelijke revisie die volgens sommigen gevaarlijke nieuwe precedenten schept en rode lijnen overschrijdt.
IDF-SOLDATEN en reservisten van alle politieke strekkingen hebben zeker al eerder protesten georganiseerd. Sommigen ter linkerzijde hebben bijvoorbeeld geweigerd om bevelen tot het slopen van huizen uit te voeren tegen de families van Palestijnse terroristen, terwijl ter rechterzijde enkele soldaten weigerden Joodse families uit hun huizen te halen tijdens de pijnlijke terugtrekking in 2005. Op de een of andere manier heeft het Israëlische leger altijd erin geslaagd om door deze problemen te navigeren en tegemoet te komen aan de gewetensbezwaren van individuele soldaten.
Maar het pilotenprotest van deze week heeft zeer reële zorgen naar voren gebracht over de kracht, eenheid en paraatheid van de IDF, en de vraag is hoe de protesten ook Israël onder Internationaal recht van ‘oorlogsdaden’ kan worden beschuldigd.
Israëlische piloten zijn bijzonder kwetsbaar voor dergelijke beschuldigingen, omdat ze precisiemissies uitvoeren met zeer explosieve bewapening die gemakkelijk enorme nevenschade kan aanrichten, allemaal vanuit de veiligheid van een verre cockpit. Anti-Israëlische en antisemitische krachten in de internationale arena proberen hen voortdurend naar het Internationaal Strafhof in Den Haag te slepen. Om deze reden is het gezicht van foto’s van IAF-piloten vaak vervaagd om hun identiteit te bewaken.
Dus de piloten die deze week protesteerden, hebben misschien een legitieme reden dat ze groter gevaar lopen als de gerechtelijke hervormingen worden doorgevoerd, vooral door een regering met radicaal-extreem-rechtse figuren zoals Itamar Ben-Gvir die in het kabinet zitten.
Dit is de reden waarom gerespecteerde internationale juristen zoals de Harvard-professor Alan Dershowitz en de voormalige Canadese minister van Justitie Irwin Cotler zich hebben uitgesproken tegen de hervormingen van het rechtsstelsel. Als bezorgde Joden en bewezen aanhangers van Israël beweren ze dat Israëls onafhankelijke, liberaal denkende rechterlijke macht de “kroon” is van de Israëlische democratie, aangezien het Israëlische politieke en militaire leiders en soldaten beschermt tegen de wolven die erop wachten om Israël binnen de internationale gemeenschap aan te vallen. . Ze hebben een punt, vooral met een permanent onderzoek tegen Israël dat loopt bij de VN-Mensenrechtencommissie, en soortgelijke procedures die aanhangig zijn bij het Wereldgerechtshof en het Internationaal Strafhof in Den Haag.
Maar de hervormingsprotesten beginnen Israël op andere manieren schade toe te brengen. Intern verzwakken ze het geaccepteerde sociale verdrag van de natie over de plicht van alle families om hun zonen en dochters te sturen om het land te verdedigen en bevelen op te volgen. Bovendien heeft de IDF zijn beste eenheden, waaronder piloten en inlichtingenanalisten, in topvorm nodig als ze de dringende Iraanse nucleaire dreiging het hoofd willen bieden. De protesten schaden Israël ook extern, aangezien haar vijanden alleen maar hoeven te wijzen op de kritiek van links dat de democratie van Israël met de voeten wordt getreden.
DE WAARHEID WORDT VERTELD, Netanyahu en zijn regering wurgen het leven niet uit de Israëlische democratie, en dit is geen “putsch”. Daar zijn we verre van! Maar het debat is verhit, de emoties zijn hoog, de kwesties zijn serieus en complex, en iedereen geeft zijn mening – wat betekent dat de levendige democratie van Israël werkt.
Hopelijk zijn er aan beide kanten genoeg leiders die aandringen op kalmte en iedereen ervan overtuigen dat het tijd is om compromissen te sluiten. Uit persberichten blijkt dat er inderdaad verschillende leden van Netanyahu’s eigen Likud-partij zijn die deze nationale crisis willen oplossen door een brede consensus op te bouwen rond een reeks gerechtelijke hervormingen met gezond verstand. Het moderne Israël wordt al 75 jaar geconfronteerd met de ene crisis na de andere, en lijkt er altijd beter uit te komen. Laten we bidden dat ze deze prestaties over niet veel dagen echt samen kunnen vieren.
Door: David Parsons, ICEJ Vice President & Senior Spokesman
Foto bovenaan: Save Israel’s democracy protest – (Reuters)