Koning van hemel en aarde
Publicatiedatum - 11/05/2023“De Heer regeert, laat de aarde zich verheugen!”
Deze verklaring opent Psalm 97 – een van de troonsbestijgingspsalmen. Voor het volk van het oude Israël bestond er nooit enige twijfel dat hun God Koning van de hele aarde was. Meer dan enig ander bijbelboek benadrukken de Psalmen Gods koninklijke heerschappij.
De psalmisten zagen twee belangrijke facetten van zijn heerschappij. Ten eerste zegt Psalm 11:4: “De troon van de Heer is in de hemel” (zie ook Psalm 103:19; 123:1). Daarom wordt in het evangelie van Matteüs het Koninkrijk van God ook wel het Koninkrijk der hemelen genoemd. Volgens rabbijns begrip is de hemel vaak een synoniem voor God Zelf. Hoewel het inderdaad een concept is dat parallel loopt aan het “Koninkrijk van God”, zoals het in de andere evangeliën wordt gebruikt, brengt het een belangrijk aspect van Gods koninkrijk over dat krachtig werd uitgedrukt door Daniël: “De hemel regeert!” (4:26).
Tegelijkertijd drukt dit hemelse koninkrijk zich uit op aarde. De meeste verwijzingen naar het “koninkrijk” in de Psalmen en elders beschrijven de aardse uitgestrektheid en impact van Gods koninkrijk. De Heer is “de Koning van de hele aarde”, verkondigde de psalmist, en Hij “heerst over de volken” (Psalm 47:6-8). Hij is ook de “Koning der koningen”, wat betekent de hoogste heersende macht die heersers van deze wereld benoemt en onttront (Daniël 2:21; 1 Timoteüs 6:15; Openbaring 17:14). Dan is Hij de “grote Koning boven alle goden”, die Hem omschrijft als de hoogste macht over alle religieuze systemen van de wereld (Psalm 95:3). Zijn heerschappij is slechts een gevolg van het feit dat God de Schepper en Bezitter van hemel en aarde is. “De aarde is van de Heer en al haar volheid”, verklaarde koning David (Psalm 24:1). God als Koning is dus de alwetende, almachtige en alomtegenwoordige heerser van de wereld.
Wat mensen echter voor een raadsel stelt, is de eeuwenoude vraag “Waar is God?” Het is een mysterie zo oud als de mensheid dat Gods koninkrijk zo vaak niet duidelijk kan worden gezien te midden van wereldwijde of persoonlijke trauma’s. Als God inderdaad regeert, waarom hebben de goddelozen dan voorspoed en lijden de rechtvaardigen? (Psalm 73:3; Jeremia 12:1; 1 Petrus 3:14)
Gods heerschappij manifesteert zich zeker op vaak subtiele en geduldige manieren. Zoals mijn overleden grootmoeder graag zei: “Gods molens draaien langzaam.” Jezus zelf verklaarde dat zijn koninkrijk vaak niet te zien is. “Het koninkrijk van God komt niet op een manier die kan worden waargenomen, noch zullen ze zeggen: ‘Kijk, hier is het!’ of ‘Daar!’ Want zie, het Koninkrijk van God is in het midden van je.” (Lucas 17:20-21/NBG)
Maar tegelijkertijd breekt Zijn Koninkrijk vaak door op krachtige manieren die voor iedereen zichtbaar zijn. Mozes zag het gemanifesteerd toen hij de farao in Egypte confronteerde; Daniël zag zelfs in het heidense Babylon de heerschappij van de hemel aan het werk; en we zien het vandaag aan het werk in het herstel van de natie Israël.
De eerste openbaring over de aard van Gods koninkrijk is te zien in het verhaal van Abraham die Melchizedek ontmoet. Hier hebben we de verschijning van deze mysterieuze koning-priester van Abraham, die bekend stond als de koning van Salem (later Jeruzalem) en priester van de Allerhoogste God. Deze combinatie van priester en koning, van aardse heerschappij uitgevoerd onder het gezag van God, was altijd een kenmerk van het Koninkrijk van God. Toen God Israël uit Egypte leidde, gaf Hij deze roeping aan het Joodse volk: “En u zult voor Mij een koninkrijk van priesters en een heilige natie zijn” (Exodus 19:6). Maar hoe manifesteerde deze heerschappij van de hemel zich? Het wordt op verrassende wijze beschreven in Deuteronomium 33:2-5:
“De Heer kwam van de Sinaï en daagde tot hen uit Seïr; Hij schitterde vanaf de berg Paran, en Hij kwam met tienduizenden heiligen; Uit Zijn rechterhand kwam een vurige wet voor hen. Ja, Hij houdt van de mensen; Al Zijn heiligen zijn in Uw hand; Ze zitten aan Uw voeten; Iedereen ontvangt Uw woorden. Mozes beval ons een wet, een erfenis van de gemeente van Jakob. En Hij was Koning in Jesurun, toen de leiders van het volk verzameld waren, alle stammen van Israël samen.”
Er is een opmerkelijke opeenvolging van gebeurtenissen die eindigen met “zo werd de Heer Koning in Jesurun” (ESV). Toen de Heer in vuur neerdaalde op de berg Sinaï, was het als een hemels bezoek. De mensen zaten aan de voet van de berg en luisterden terwijl God sprak. De Heer sprak tot hen met hoorbare stem, maar ook door zijn dienaar Mozes. Ze zaten aan zijn hand en aan zijn voeten, kregen aanwijzingen van God en volgden de voetstappen van de Heer.
God die Zijn volk spreekt en leidt, is de kern van het Koninkrijk van God. Zijn koninkrijk manifesteerde zich toen Israël Gods instructies hoorde en volgde als een gemeenschappelijk lichaam en als individuen. Jezus legde het belang van deze persoonlijke intimiteit met God uit aan Martha, die het te druk had met alleen maar het dienen van haar meester. Maar Maria zat aan de voeten van Jezus en luisterde naar zijn woorden, en zo koos ze het beste deel. Het Koninkrijk van God manifesteert zich door een luisterend volk van God dat bereid is te handelen naar de woorden die van Hem zijn ontvangen.
Het was nooit Gods bedoeling dat Israël een aardse koning zou hebben. In het boek Samuël lezen we over de grote catastrofe toen Israël wilde zijn zoals de naties om hen heen. Israël vond het te lastig om met een onzichtbare God als Koning om te gaan, die alleen door profeten en rechters tot Zijn volk sprak. Ze wilden een koning die een van hen was, die dagelijks leiding gaf aan de taken die voorhanden waren, niet hoefde te wachten en op God te vertrouwen. Maar Zijn reactie was sterk.
Maar Samuël was boos toen ze zeiden: “Geef ons een koning om over ons te oordelen.” Dus bad Samuël tot de Heer. En de Heer zei tegen Samuël: Luister naar de stem van het volk in alles wat ze tegen je zeggen; want zij hebben u niet verworpen, maar zij hebben Mij verworpen, opdat Ik niet over hen zou regeren.” (1 Samuël 8:6-7)
Het is een karaktertrek van de mens dat we maar al te vaak zekerheid en kracht zoeken in menselijk leiderschap. Dit geldt niet alleen op politiek niveau, maar vaak ook in kerken. Er is een gevoel van veiligheid dat voortkomt uit sterke leiders, waardoor de mens de verantwoordelijkheid aan andere mannen kan overdragen. Het is gemakkelijker om je te verschuilen achter een enorme menigte dan om verantwoordelijkheid te nemen en transparant te zijn in een kleinere kerkomgeving. Gods koninkrijk betekent dat iedereen aan de voeten van Jezus zit en naar zijn stem luistert en handelt naar wat ze horen.
Saul werd de eerste koning van Israël. Hij was druk bezig zijn eigen agenda te volgen en worstelde met het wachten op God. Hij volgde slechts halfslachtig Gods instructies op en was druk bezig gedenktekens voor zichzelf te bouwen. Het was niet langer God die regeerde, maar een man met gebreken.
Ik heb me vaak afgevraagd wat de eigenschap was die David tot “een man naar Gods hart” maakte (1 Samuël 13:14). De oorspronkelijke Hebreeuwse woorden hier (ish kelevavo) suggereren dat God op zoek is naar een man wiens hart is zoals Zijn hart. De apostel Paulus vertelt over dit verhaal in zijn preek in Antiochië. “… [God] verwekte voor hen David als koning, aan wie Hij ook getuigenis aflegde en zei: ‘Ik heb David, de zoon van Isaï, gevonden, een man naar Mijn hart, die al Mijn wil zal doen.’” (Handelingen) 13:22)
David was een man met een houding die in veel opzichten Gods hart weerspiegelde, en het belangrijkste was dat hij Israël niet naar zijn eigen agenda zou leiden, maar bereid was om de wil van God te doen.
Zijn heerschappij weerspiegelde de realiteit van het gebed dat de Heer ons gaf: “Uw koninkrijk kome, uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.” (Matteüs 6:10) Toen David koning werd, keerde het Koninkrijk van God terug naar Israël. God regeerde opnieuw over Zijn volk door David.
Tijdens een zeer recent bezoek aan Fiji hebben we een beleefdheidsbezoek gebracht aan de president van dit prachtige eiland, de heer Ratu Wiliame Maivalili Katonivere. Terwijl hij in zijn kantoor was, legde hij een diepzinnige verklaring af: “Elke dag bid ik dat deze kamer de voetenbank van God is voor het welzijn van de mensen.” Ik was enorm ontroerd toen ik hoorde hoe een moderne nationale leider het voorbeeld van koning David volgde en zijn schreden en die van zijn natie wilde leiden in overeenstemming met de wil van God.
Binnenkort vieren we het feest van Pinksteren. Volgens de joodse traditie herdenkt dit festival de dagen dat de Israëlieten bij de berg Sinaï aankwamen en God in vuur op de berg neerdaalde en Zijn geboden aan Israël gaf. We hebben gezien dat dit de dag was waarop “God Koning werd in Yeshurun” (Deuteronomium 33:5). Israël zat aan Zijn hand en God leidde hun wegen.
Op de Pinksterdag in Handelingen 2 lezen we dat er iets soortgelijks gebeurde. In de bovenzaal kwam God niet neer op een stenen berg, maar vurige tongen vestigden zich op elk van de 120 gelovigen en God gaf elk van hen de mogelijkheid om te spreken en Hem te loven in andere tongen. Het was God Zelf die door Zijn Geest op hen neerdaalde en elke gelovige vervulde. Het wonder dat die dag begon, was dat God Zijn geboden aan het schrijven was in de harten van het volk van God, hen transformeerde in mensen “naar Gods hart”, mensen wiens hart is zoals het zijne.
De profeet Jeremia profeteerde over deze dag in Jeremia 31. Het is de eerste keer dat God spreekt over het sluiten van een nieuw verbond (b’rit hadasha) met het volk van Israël:
“Zie, er komen dagen, spreekt de Heer, dat Ik een nieuw verbond zal sluiten met het huis van Israël en met het huis van Juda — niet overeenkomstig het verbond dat Ik met hun vaderen heb gesloten op de dag dat Ik hen bij de hand om hen uit het land Egypte te leiden, Mijn verbond dat zij hebben verbroken, hoewel Ik hun echtgenoot was, spreekt de Heer. Maar dit is het verbond dat Ik na die dagen met het huis van Israël zal sluiten, zegt de Heer: Ik zal Mijn wet in hun gedachten leggen en die in hun hart schrijven; en Ik zal hun God zijn, en zij zullen Mijn volk zijn. Niet meer zal iedereen zijn naaste, en ieder zijn broeder, leren en zeggen: ‘Ken de Heer’, want ze zullen Mij allemaal kennen, van hun kleinste tot hun grootste toe, zegt de Heer. Want Ik zal hun ongerechtigheid vergeven, en hun zonde zal ik niet meer gedenken.” (Jeremia 31:31-34; zie ook Ezechiël 36:24vv).
God Zelf zal Zijn wetten in hun hart schrijven; dat wil zeggen, Hij zal hun hart veranderen in harten die verlangen de wil van God te doen, in een volk als koning David. En het resultaat, aangezien elke individuele gelovige zijn eigen vlam zal hebben, zal een persoonlijke berg Sinaï zijn voor iedereen, om de wetten in hun hart te ontvangen. Het zal niet nodig zijn om leiderschap op te leggen, maar ieder afzonderlijk zal God kennen “van de kleinste tot de grootste” (Jeremia 31:34).
In veel opzichten zou het geven van de Heilige Geest aan het volk van God – zowel Jood als heiden die deze goddelijke transformerende kracht ervaren – hetzelfde zijn als opnieuw geboren worden. Het is een ruil van harten van steen voor harten van vlees, gevormd en gebruikt door God.
Dit betekent dat wanneer mensen worden getransformeerd door Gods Geest en onder de heerschappij van Zijn Geest komen, zij Gods Koninkrijk met zich meebrengen in elke situatie. En de heerschappij van de hemel kan zich nu al hier op aarde manifesteren. Het is Christus in ons, de hoop der heerlijkheid! Deze belofte werd herhaaldelijk aan Israël gegeven, en het is inderdaad “the next great thing” dat in Israël te verwachten is. Paulus zegt dat dit zelfs een bevrijding zal zijn van Gods opstandingskracht op aarde.
En natuurlijk zal de dag komen dat de Heer Jezus, de Koning der koningen zelf, zal komen om de naties in gerechtigheid te oordelen: “’Zie, de dagen komen’, zegt de Heer, ‘dat Ik David een Tak van gerechtigheid; Een koning zal regeren en voorspoedig zijn, en recht en gerechtigheid uitvoeren op de aarde.’” (Jeremia 23:5)
Tot die dag zijn we geroepen om te leven als mensen van het Koninkrijk van God en Zijn Koninkrijk in de wereld om ons heen te brengen. Moge God ons helpen bij deze grote onderneming.
Geschreven door dr. Jürgen Bühler, voorzitter ICEJ internationaal
Afbeeldingen: Shutterstock, Wikimedia, Adobestock