“Geen enkele logica kan verklaren waarom een land in oorlog zoveel mensen aantrekt.”

Die intrigerende beoordeling kwam van Emmanuel Sion, de ambtenaar die verantwoordelijk is voor immigratie uit Frankrijk voor The Jewish Agency For Israel. Terwijl conflicten gewoonlijk mensen wegjagen, legde hij onlangs uit, trekt Israël steeds meer Franse Joden aan ondanks meer dan een jaar oorlog op meerdere fronten. Dit fenomeen onthult ook veel over de gevaren waarmee Joden vandaag de dag geconfronteerd worden in Frankrijk.

De statistieken zijn opvallend. Meer dan 2.000 Franse Joden emigreerden naar Israël in de eerste tien maanden van 2024 – een stijging van 95% ten opzichte van 2023. De International Christian Embassy sponsorde Aliyah vluchten voor 300 van deze Frans-Joodse nieuwkomers in deze periode, plus nog eens 200 die hier tegen het einde van het jaar zullen arriveren.

De huidige golf van Aliyah uit Frankrijk, dat met ongeveer 450.000 leden de grootste Joodse gemeenschap van Europa blijft, komt te midden van het toenemende antisemitisme in het land, vooral in de grote steden.

Op een recente Aliyah-beurs in Parijs stonden meer dan 2.000 potentiële emigranten in de rij om hun vooruitzichten om naar Israël te verhuizen te bespreken. Hun vragen concentreerden zich op praktische zaken: banen, scholen voor de kinderen en Hebreeuwse lessen.

“Ik had nooit gedacht dat ik Frankrijk zou verlaten,” zegt Shana, een 23-jarige Joodse rechtenstudente in Parijs. Ze had haar vertrek naar Israël gepland voor november en nam tot die tijd voorzorgsmaatregelen – ze gebruikte een schuilnaam op apps voor ride-sharing en stuurde elk uur veiligheidsberichten naar haar ouders. Toch beschreef ze haar beslissing eerder als een positieve keuze dan als een vlucht.

De huidige exodus verschilt duidelijk van eerdere golven, zoals het overhaaste vertrek van 7.835 Franse Joden na de aanval op de Hyper Cacher-supermarkt in Parijs in 2015. De Joodse immigranten van vandaag spreken meer over het opbouwen van een toekomst in Israël dan over het ontvluchten van Frankrijk. Dit onderscheid is belangrijk. Zelfs nu de Franse autoriteiten een stijging van 300% melden in antisemitische incidenten in het begin van 2024 in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, lijkt de beweging naar Israël meer gedreven door aantrekkingskracht dan angst.

Dit staat in schril contrast met wereldwijde trends. Terwijl de wereldwijde immigratie naar Israël sinds januari is gedaald, blijven de Franse aantallen stijgen. Emanuel Sion van JAFI schrijft dit toe aan een verschuiving in het denken onder Franse Joden, die het Israëlische staatsburgerschap steeds meer als hun geboorterecht zien in plaats van als hun laatste redmiddel.

De implicaties voor Frankrijk reiken tot ver in de toekomst. Elke golf van Joodse exodus omvat bedrijfseigenaren, professionals en gemeenschapsleiders, en creëert kloven in de Franse samenleving.

Voor Israël bieden deze nieuwkomers zowel kansen als moeilijkheden. Franse immigranten beschikken vaak over middelen en professionele vaardigheden. Maar ze hebben ook specifieke ondersteuning nodig, vooral bij bureaucratische processen en taallessen. De Israëlische regering heeft haar integratieprogramma’s dienovereenkomstig aangepast, maar er blijven knelpunten bestaan.

Conservatieve schattingen geven aan dat in 2025 4.000 tot 5.000 Joden Frankrijk zullen verlaten. Hoewel aanzienlijk, zouden deze aantallen nog steeds onder de piek van 2015 liggen. De stabielere stroom maakt een betere planning mogelijk door zowel de geïmmigreerde Joodse families als de Israëlische autoriteiten die hen verwelkomen.

Op de Aliyah-beurs in Parijs spraken potentiële verhuizers over deelname aan de Israëlische samenleving in plaats van het Franse antisemitisme te ontvluchten.

“We vluchten niet voor iets,” merkte een deelnemer op. “We beantwoorden een roep die er altijd is geweest.”

Dit gevoel markeert een kritische verandering in de zienswijze van leden van de Franse Joodse gemeenschap. Hoewel de bezorgdheid over de veiligheid blijft bestaan en de Franse autoriteiten de bescherming van Joodse sites hebben versterkt, lijkt de belangrijkste motivatie een positieve aantrekkingskracht naar Israël te zijn.

Deze trend roept vragen op over Joodse identiteit en het erbij horen in moderne natiestaten. De seculiere republiek Frankrijk is lang trots geweest op gelijkheid en integratie, zelfs terwijl de Israëlische wet van terugkeer Joden overal ter wereld een automatisch recht op burgerschap biedt. Franse Joden zien deze opties steeds meer als complementair in plaats van tegenstrijdig.

Voor Israël brengt de gestage komst van Franse Joden nieuwe uitdagingen met zich mee. Succes hangt niet alleen af van het absorberen van nieuwkomers, maar ook van het voldoen aan hun verwachtingen. Nu Franse Joden het Israëlische staatsburgerschap steeds meer als een recht beschouwen in plaats van als een toevluchtsoord, zal het cruciaal zijn om hen te helpen tevredenheid te vinden met het leven in de Joodse staat.

De verschuiving in attitudes wijst op een diepere verandering in de Frans-Joodse identiteit. Wat begon als een veiligheidsgedreven exodus is voor velen een weloverwogen keuze geworden om hun rechtmatige plaats in Israël in te nemen en tegelijkertijd hun banden met Frankrijk te behouden.

Profiel van een Frans-Joodse immigrant

Rafael was 30 jaar oud toen hij afgelopen juli besloot om zijn geboortestad Parijs te verlaten en Aliyah te maken naar Israël. Parijs had hem veel te bieden gehad – een lonende carrière als professor in business en ondernemerschap, zijn eigen bloeiende digitale marketingbedrijf en een kosmopolitische levensstijl. Maar al jaren sudderde er een stil verlangen naar Israël in hem.

Zijn band met Israël was niet nieuw. Rafael had gediend als madrich (gids) voor Taglit-Birthright reizen die Joodse jongeren uit de hele wereld brachten om de geschiedenis en cultuur van het land te verkennen. In 2017 bracht hij een jaar door in Tel Aviv via het Masa-programma, waar hij zich onderdompelde in het ritme van het Israëlische leven. Maar ondanks al deze ervaringen had hij het idee om van Israël zijn thuis te maken nooit volledig omarmd – tot nu.

Alles veranderde op 7 oktober. De gebeurtenissen van die dag raakten een snaar diep in Rafael en wakkerden zijn zionistische hart aan. Hij realiseerde zich, misschien wel voor het eerst, hoe sterk hij zich identificeerde met het Land en het volk, alsof een stem van binnen zei: ‘Jouw plaats is in Israël!

Tegelijkertijd maakte het toenemende antisemitisme in Parijs zijn beslissing des te duidelijker. Hij woonde op de begane grond van zijn flatgebouw en begon dreigende berichten op zijn ramen te ontvangen: “Bevrijd Gaza” en andere hatelijke leuzen. De straten waar hij ooit zonder nadenken overheen liep, werden vijandig. Op sociale media hield Rafael voet bij stuk voor Israël en werd hij een activist van de “Bring Them Home”-protesten die opkwamen voor de Israëlische gijzelaars in Gaza.

Toen hij in Israël aankwam, voelde Rafael een onverwacht gevoel van veiligheid ondanks de voortdurende oorlog hier. Hij leerde zich een weg te banen door het leven in Kibboets Ma’agan Michael, in het noorden van Israël, waar schuilkelders een absolute noodzaak zijn omdat de raketsirenes de afgelopen maanden bijna dagelijks hebben geklonken.

Rafaels verblijf daar is tijdelijk, terwijl hij Hebreeuwse lessen volgt, geregeld door de Jewish Agency. Over een paar maanden wil hij weer contact leggen met oude vrienden uit zijn Masa-dagen door zich bij hen te voegen in Haifa. Rafael heeft geen familie in Israël, maar hij is vastbesloten om er zijn permanente thuis van te maken.

Zijn reis is niet zonder uitdagingen geweest, maar Rafael ziet ze als onderdeel van een groter doel. Hij denkt vaak na over de paradoxen van zijn nieuwe leven: hoe het verlaten van een stabiel leven in Parijs voor een onvoorspelbaar leven in Israël hem vrede bracht. Door dit alles heen voelde Rafael dat hij eindelijk was waar hij hoorde te zijn – een plek die hij met trots zijn thuis kan noemen.

De ICEJ heeft dit jaar honderden Franse Joden zoals Rafael geholpen om Aliyah naar Israël te maken, en we hopen er in 2025 nog meer te brengen. Steun onze Aliyah inspanningen door te geven aan:

Geschreven door Howard Flower, directeur Aliyah van ICEJ
Fotografie: JAFI