Tanya stands alongside her double painting.

Een bezoeker van het bejaardentehuis waar Tanya woont, wordt getrakteerd op een tentoonstelling van haar prachtige schilderijen langs de gangen. De onderwerpen en texturen van deze getalenteerde kunstenaar zijn verbazingwekkend gevarieerd. Tanya woonde in dezelfde stad in Wit-Rusland als de beroemde Marc Chagall, en haar vaardigheden stellen haar in staat verschillende technieken en stijlen te volgen, in het bijzonder Chagalls liefde en gebruik van felle kleuren. In haar kleine appartement heeft ze, naast de muren versierd met meer schilderijen, een verzameling van haar keramische sculpturen. Echt een begenadigd kunstenaar!

Haar leven is echter niet altijd zo kleurrijk geweest. Toch was het tijdens de moeilijke periodes dat ze leerde bidden en zag dat haar gebeden verhoord werden. ICEJ Homecare kwam in haar leven tijdens een van die slechte tijden en ze zegt: “Ik zal altijd dankbaar zijn voor alle hulp die je bent geweest.”

Tanya kwam uit een arm maar hecht gezin van vijf. Haar vader was, net als zijn vader vóór hem, een schoenmaker die dag en nacht werkte om voor zijn gezin te zorgen. De kinderen moesten elke dag een heel eind met de bus reizen om hun vader een warme huisgemaakte maaltijd te brengen. Ondanks het antisemitisme waar hij onder leed, hielden de mensen van zijn werk en stonden ze altijd in de rij voor zijn deur, zelfs alleen maar om hun schoenen te laten schoonmaken. Tanya vond het fascinerend om naar hem te kijken en op zevenjarige leeftijd begon ze te helpen met het schoonmaken van schoenen.

Ze heeft nog steeds een mooie herinnering aan papa’s thuiskomst elke avond, toen hij elk kind een kus gaf en zijn handen op elk hoofd legde terwijl hij iets zei waarvan Tanya nu beseft dat het waarschijnlijk een Joodse zegen was. Hoewel de familie de Joodse feestdagen niet in acht nam, zoals zoveel andere Joden onder het Sovjetregime, was haar vader vrij open over zijn Joods-zijn. Om zijn nagedachtenis te eren, ontwierp Tanya onlangs een prachtige Pascha Haggadah (Pascha Seder-gids) voor kinderen, waarin het verhaal van haar vader wordt weergegeven.

Tanya trouwde op 20-jarige leeftijd en het duurde 17 jaar heel moeilijk. Weg van haar familie en vrienden en zonder veel geld voor voedsel voor hun twee zonen, legde Tanya een moestuin aan en fokte ze konijnen en andere kleine dieren. Ze maakte voor de winter warme mutsen van dierenhuiden voor haar gezin. Ze werd vervolgens weduwe toen haar man stierf aan een aan alcohol gerelateerde ziekte. Dus keerde Tanya met weinig middelen van bestaan terug naar haar geboorteplaats.

Tanya maakte uiteindelijk Aliyah naar Israël in 1999 met haar jongste zoon, toen 13. De oudste zoon had haar aangemoedigd om naar Israël te gaan en wilde zelf komen, maar moest vanwege de verplichte legerdienst achterblijven in Wit-Rusland.

“Ik heb veel tot God gebeden”, zegt Tanya over die tijd.

Verbazingwekkend genoeg kreeg de zoon vrijstelling van het leger om deel te nemen aan een speciaal Israëlisch programma dat een maand duurde. Hij vroeg snel het Israëlische staatsburgerschap aan en ontving het kort daarna. Hij studeerde Hebreeuws, vond wat werk en vervulde zijn Israëlische legerdienst. Zijn werk hielp Tanya, die het financieel moeilijk had totdat ze als tekenleraar een klein inkomen kon verdienen.

“Hoe voelt het om in Israël te zijn?” vroegen we aan Tanya.

“Dit is mijn huis. Ik ben met mijn zoon twee keer in Wit-Rusland geweest om terug te blikken op onze herinneringen, maar ik vond het niet leuk daar te zijn”, antwoordde ze.

Tanya with her paintings in her new home
Tanya met haar schilderijen in haar nieuwe appartement.

Als kunstenaar voelt Tanya zich helemaal thuis in Israël door de vele getalenteerde artiesten hier. Ze was ook bijzonder blij om meer te weten te komen over het jodendom en de Shabbat en alle Joodse feestdagen te vieren.

Het leven met een klein inkomen was nog steeds een uitdaging, en een ernstige ziekte bracht angst en lichamelijke verzwakking met zich mee. Het was gedurende deze tijd dat ze dringend nieuwe huisvesting nodig had en bang was dat ze dakloos zou worden. Maar net als anderen onder het toeziend oog van ICEJ Thuiszorg heeft Tanya niet alleen gelopen. In samenwerking met een Israëlische maatschappelijk werker heeft Thuiszorg haar financieel bijgestaan en haar geholpen bij het zoeken naar het gesubsidieerde appartement waar ze nu woont. Het allerbelangrijkste is dat de Thuiszorg voor aanmoediging en vriendschap heeft gezorgd te midden van haar aanhoudende zwakte en noodzakelijke medicatie.

Tanya uitte haar dankbaarheid door te zeggen: “Ik weet niet wat ik zou hebben gedaan zonder jouw steun, dank aan alle christenen die zich zorgen maken.”

Fotobijschrift: Tanya staat naast haar dubbele schilderij. Eén kant toont haar leven in Wit-Rusland. Het is kleurloos en symboliseert het saaie werk en de strijd. De andere kant toont de kleur en levendigheid die het leven in Israël haar heeft gebracht.

Door Maxine Carllil